Johan is de baas van Amsterdam...

Wat ik gisteravond in de Amsterdam ArenA zag tijdens Ajax-NAC (4-0), stemde mij vrolijk. Het spel van de Amsterdammers  lijkt zich met de week beter te ontwikkelen. Natuurlijk is nog lang niet alles Hallelujah en een valkuil ligt elk moment op de loer, maar de vorderingen zijn zichtbaar. Vorderingen die horen bij de filosofie die Johan Cruijff voor ogen heeft. 

Nummer 14 heeft een duidelijke strategie. Het is alweer ruim drie jaar geleden dat Johan zijn 'Fluwelen Revolutie' inzette. Hij herkende zijn eigen Ajax niet meer. Bij de Amsterdamse voetbal grootmacht moest hetzelfde gebeuren als bij zijn andere grote liefde: Barcelona. Johan wilde grip op de jeugdopleiding en er moest een heldere manier van spelen ontstaan. Die jeugdopleiding moest een plek zijn waar louter voormalige topprofs met een Ajax-verleden aan het uitwerken en uitdragen van zijn voetbalvisie bouwen. Helaas stuitte Cruijff toen op de beruchte 'vijfde colonne'. Bestuurders, maar geen voetbalkenners werkten hem tegen. Iedere gek weet dat het leiden van een voetbalclub iets compleet anders is dan het runnen van een regulier bedrijf. Wat volgde was een ordinair gevecht. Waarschijnlijk stond 95% van de echte Ajacieden achter de filosofie van de grootmeester. Slechts een klein deel van de club steunde de baantjesjagers.

In de eerste twee jaren van deze Fluwelen Revolutie kreeg Cruijff regelmatig de hoon over zich heen. Voetballeken en principiële tegenstanders bespotten de Meester en zetten hem neer als een oude, seniele gek. De echte voetballiefhebber wist wel beter. Vraag maar eens aan een willekeurig iemand in Barcelona wat ze van 'El Salvador' vinden. Ook daar weten ze wel beter. Het voetbal dat de club Barcelona al jaren speelt, is gebaseerd op de filosofie van Cruijff. Ook daar zette Johan ooit een revolutie in gang. Het ging echter met iets minder protest gepaard.

En de Catalaanse club bracht de echte voetballiefhebber veel moois. Ja, er zijn altijd cynici die zich bij elke misstap op de knieën slaan van pret en daarmee hun gelijk willen halen. Natuurlijk wordt niemand elk jaar kampioen of heb je de garantie elk jaar de Champions League te winnen. Maar de filosofie van Cruijff brengt op de lange termijn veel succes. Nee, Ajax zal geen Barcelona worden. Daarvoor ontbreken helaas de financiële middelen in ons land. Te vaak zal de Amsterdamse coach nieuwe pionnen moeten inbrengen omdat zij die neigen echte sterren te worden - begrijpelijkerwijs - voor het geld en de roem van de grote Europese competities kiezen. Bouwen aan een team waarbij de spelers vijf jaar of langer de club trouw blijven is helaas een utopie. Daarom is het goed het spel en dus de visie van Cruijff te volgen. Dat zorgt voor duidelijkheid: van de jongste junioren tot de spelers van Ajax-1.

Des te mooier is ook het succes dat Frank de Boer in de afgelopen drie jaar en zeker dit seizoen met zijn team neerzette. Of beter gezegd: wat Johan heeft neergezet. Jonge spelers leren in jeugdteams al de filosofie van Cruijff. Dat een deel van hen dit vervolgens vrij snel bij Ajax-1 kan en mag inbrengen, is pure winst. Daley Blind, Joël Veltman, Davy Klaassen, Stefano Denswil, Siem de Jong en vele anderen laten dat nu wekelijks zien. Ajax had en heeft dit seizoen met een enorme waslijst aan blessures te maken, maar toch past elk 'jonkie' zich moeiteloos aan. En het niveau groeit, het leerproces is echter nog in volle gang. Ik ben me bewust van het feit dat de Amsterdammers nog in een groeiproces zitten waarbij ze vast wel eens verliezen en vervolgens de hoon van de cynici over zich heen krijgen. Bij Ajax denkt men gelukkig aan de lange termijn. Daar hoort een misstap en het maken van fouten bij.

Dat Ajax stappen heeft gezet, liet het de afgelopen maanden ook in de Champions League zien. Alleen bij Barcelona uit was het kansloos. De nederlaag bij Celtic was een kwestie van eigen schuld, dikke bult. De gelijkmaker van AC Milan in de 93e minuut een arbitraire dwaling. Ik ben bijna geneigd te zeggen: met nog net iets meer gogme en gerechtigheid had Ajax met twee vingers in de neus deze vooraf bestempelde 'Mission: Impossible' geklaard.

Eind augustus, na de loting, vond ik dit al een fantastische poule. Dat vind ik nu nog. Ik ben namelijk van mening dat Ajax elke thuiswedstrijd moet winnen. Ja, zelfs van Barcelona en AC Milan. Ongeacht het resultaat van aanstaande woensdag heb ik tijdens de drie thuiswedstrijden genoten van de Amsterdammers en gezien dat ze weer stappen hebben gemaakt. Doorgaan in het 'Kampioenenbal' levert veel geld en prestige op. Maar wie weet wat de Europa League ons voor fraais kan brengen.

Toen ik gisteravond op de tribune tijdens de thuiswedstrijd tegen NAC om me heen keek, zag ik mensen elkaar na elk fraai doelpunt op de schouders slaan. Het waren diezelfde mensen die ik drie jaar geleden massaal zag zingen, roepen, schreeuwen, juichen voor hun grote held. In een tijd dat mannen met te gladde stropdassen en dames in te opzichtige mantelpakjes nog dachten even de dienst te kunnen uitmaken in de ArenA en daar louter voor eigen belang zetten, zong bijna dat hele stadion toen vol trots: "Johan is de baas van Amsterdam! Johan is de baas van Amsterdam!" De vreugde, trots en passie in de ogen van veel mensen om me heen, zal ik nooit meer vergeten. Zij wisten wat voor mooi tijdperk met Johan kon ontstaan. De drie landstitels op rij zijn een feit. Wie weet wat nog meer volgt.