Vuurwerk en zo

"Heb je al vuurwerk gekocht," zo vraag ik aan een medewerker van een plaatselijke grillbar. Vol afgrijzen kijkt hij mij aan. "Mensen zijn gek," zo start hij zijn betoog. "Wat die allemaal uitgeven hier: 100 euro, 200, 250, 300 euro. Of nog meer. Gek! Helemaal gek. Dat is toch gevaarlijk! Waarom doen ze dat?" Ik weet niet hoelang de jongeman al in Nederland woont en ook niet waar hij vandaan komt, maar van onze vuurwerktraditie begrijpt hij duidelijk niets.

Ik ga grotendeels mee met zijn visie. Ja, ik ben ook groot geworden met het idee dat iedereen zijn vuurwerk zelf koopt. Sterker, in de straat waar ik opgroeide was jarenlang één van de belangrijkste vuurwerkverkooppunten van de stad gevestigd. Ik wist niet beter. Maar door de ontwikkelingen van de laatste jaren zet ik ook steeds meer vraagtekens bij de verkoop van vuurwerk aan particulieren. Wie op 1 januari het nieuws volgt, krijgt soms het idee dat een deel van ons land een oorlogsgebied is. Als de eerste berichten op nieuwjaarsdag binnendruppelen, lijkt de schade nog mee te vallen. Direct staan er dan diverse groeperingen klaar om het vuurwerk- en agressieprobleem te bagatelliseren. "Zie je wel. Het viel best mee." Later op de dag en zelfs op de dagen erna komen steeds meer verhalen van excessief geweld uit diverse hoeken van het land. Niet alleen door het misbruik van vuurwerk, maar ook omdat dankzij het typisch Nederlandse motto 'Alles moet kunnen' in grote getale knokpartijen plaatsvinden, hulpverleners bedreigd worden, maar zelfs met fysiek en psychisch geweld te maken hebben. Alles onder het motto: Het is oud en nieuw en het hoort er nu eenmaal bij. Lekker een potje rossen, matten, lam zuipen, klieren, de boel verzieken. Als we maar lol hebben.

Feit is dat het probleem elk jaar een paar dagen naar voren schuift. Mensen hebben karrenvrachten vol illegaal en levensgevaarlijk vuurwerk in huis gehaald. "Er zijn vuurwerksoorten met de kracht van drie handgranaten in omloop," zo las ik verleden week. Tuurlijk. Moet kunnen! Gelukkig laait de discussie steeds vaker op en nu schijnt zelfs de meerderheid van de Nederlanders tegenstander te zijn van de verkoop van vuurwerk aan particulieren. De politiek ziet allerlei problemen met ordehandhaving opdoemen. Hoe krijg je een dergelijk probleem onder controle als het nu al lastig is om het tuig aan banden te leggen? Jongeren die bewust vuurwerk naar andere mensen gooien of zelfs bij winkels naar binnen smijten. Ook dat was onderdeel van het nieuws van afgelopen week. Net zoals dat ik bijna twee weken geleden al hoorde dat een normale huisvader in een reguliere wijk al een flinke dosis illegaal vuurwerk in zijn garage klaar heeft staan. Zoonlief van drie turven hoog, maakt er af en toe gebruik van. Niemand die tot op dat moment enige actie tegen het gezin had ondernomen. Alles onder het motto: moet kunnen.

Veel mensen hebben een nieuwe trend. Via een Whatsappje of email ontvangen we tegenwoordig een bericht met passende kersttekening: "Wij doen dit jaar geen kerstkaarten, maar doneren het geld aan Serious Request. Fijne Feestdagen!" Misschien beter om volgend jaar niet alleen de centen van de kerstkaarten aan een goed doel te schenken, maar ook de vele euro's van het vuurwerk. Geef dat kapitaal dat de lucht ingaat - gevaarlijk is voor de omgeving en slecht voor milieu - aan een goed doel. Dan lossen we echt problemen op. En niet alleen om je ziel af te kopen door mee te doen aan de trend van het moment - Serious Request (want dat is hip en iedereen doet het)- en het van de daken te schreeuwen dat je aan goed doel hebt gegeven. Geef gewoon aan een goed doel zonder een andere bijzondere traditie weg te laten.

Het is aan veel buitenlandse toeristen niet uit te leggen, waarom ze deze laatste dagen van het jaar alert moeten zijn in Nederland. Een aantal ambassades waarschuwen vakantiegangers. Zo gek is het al. Ja, ook in andere landen gebeuren zaken die niet goed zijn. Amerikanen snappen niets van onze vrije vuurwerkverkoop. Net zoals wij niets van hun wapenbezit begrijpen. Maar door alleen maar naar elkaar te wijzen, lossen we niets op. Het toenemend aantal initiatieven tegen vuurwerkoverlast juich ik toe. Net zoals dat ik mooi vuurwerk toejuich, maar dan afgestoken tijdens een spectaculaire show door professionals. Zonder verhoogde kans op oogletsel, amputaties, verbrande huizen of auto's.

Maak er wat moois van morgen!