Twintig jaar geleden…. kerst in het water

Ja, zoals velen heb ik het bewust meegemaakt. De overstromingen van de Maas tijdens kerst 1993 en ruim een jaar later in januari 1995. Hoewel de kerstdagen van 1993 voor duizenden mensen ellendig waren - velen moesten hun huis verlaten of verloren persoonlijke bezittingen - leven er bij mij ook positieve herinningen aan die periode.

Ja, dit beeld links was Venlo precies twintig jaar geleden. Een van de belangrijkste en drukste rotondes van de stad was door 'Mooder Maas' in bezit genomen. En niet alleen dit verkeerspunt; een groot deel van de stad kampte met stevige wateroverlast. Mijn ouderlijk huis stond op de Jodenstraat, midden in het centrum. Heel veel overlast was er bij ons niet. Het beperkte zich tot een laag water van ongeveer een halve meter in de kelder. De Maas stond verder nog wel tot aan de voordeur, zodat klanten van mijn vaders kapsalon over een stevig bevestigd plankje moesten stappen om naar binnen te kunnen.

Bij het huis van een vriend om de hoek stond de complete kelder onder water, tot bijna boven aan de rand van de trap. Metershoog dus. Daar hielp geen waterpomp meer bij. Een aantal nachten losten we als gezin elkaar af. Telkens bleef iemand wakker om de situatie in de kelder te monitoren. We wisten inmiddels dat het snel kon gaan met het stijgen van het water. Ik studeerde in die tijd psychologie aan de universiteit van Nijmegen en was druk bezig met de voorbereidingen van mijn tentamens die direct na de kerstvakantie gepland stonden. Tijdens die nachten was de focus gericht op het vak Persoonlijkheidsleer. Ik zie het boek nog voor me. Het zijn van die kleine details die je als mens bijblijven. In het 'rooster' probeerden we mijn vader zo gunstig mogelijk in te plannen. Voor hem was de kersttijd altijd één van de drukste van het jaar in zijn kapsalon. Hoewel in december 1993 er vanzelfsprekend veel afzeggingen waren. Mensen hadden wel iets anders aan hun hoofd dat de stijl van hun haar.

En toch, hoe vreemd het ook klinkt; als ik terugdenk aan die natte kerst van 1993 overheerst vooral het gevoel van saamhorigheid. Mooier kun je het in deze tijd van het jaar bijna niet krijgen. Op welk tijdstip je ook naar buiten ging, er waren altijd mensen op straat, iedereen hielp elkaar en had oor voor de verhalen van een ander. Kom daar tegenwoordig nog maar eens op. Ja, persoonlijk leed maakt een mens nederig en sociaal. Tijdens één van die nachtelijke waakbeurten maakte ik vroeg in de ochtend -rond een uur of vijf - een rondje door de stad om een frisse neus te halen. Eigenlijk vooral om fit en wakker te blijven. Overal waren mensen. Een echt uitgebreid ommetje werd het niet, want ik kwam niet verder dan het einde van onze straat. Bij bijna elke woning/winkel keek ik even naar binnen, maakte een praatje, bekeek de situatie en liep dan weer verder. Naar het volgende huis of winkel. Het is vooral die saamhorigheid en sociale betrokkenheid die me naast de vele beelden - waarvan ik de meeste op tv of in de krant zag- zijn bijgebleven. Het echte leed in de buitenwijken was namelijk niet zichtbaar, want het was niet mogelijk om ver buiten de stadsmuren te komen. Op de meeste plekken in Venlo centrum stonden afzettingen, streng gecontroleerd door agenten. Veel gebieden waren onbegaanbaar.

Ons gezin mocht zich gelukkig prijzen dat de waterschade zich beperkte tot een vochtige kelder en het verlies van wat oude boeken en platen die in een doorweekte doos stonden. Nu rest een herinnering aan een bijzondere kerst. Voor mij persoonlijk een redelijk positieve herinnering door de aparte sfeer in de periode. De stad Venlo bestond dat jaar overigens ook nog eens 650 jaar en had dit lustrum groots gevierd. Het feest eindigde helaas voor veel anderen in een nachtmerrie.