We zijn er! De laatste maand van het jaar. De maand van terugblikken en goede voornemens. Vaak in die volgorde. Te beginnen dus met terugkijken op het jaar. Zelf ben ik er bijzonder gevoelig voor en doe als muziekliefhebber graag mee aan het maken van lijstjes. Sterker: de échte muziekliefhebber ontkomt m.i. niet aan het bekend maken van zijn eindejaarslijstje. Wat waren de beste albums, de meest gedenkwaardige concerten en de meest verrassende dvd's?
Niet iedereen deelt overigens die mening. Mijn broer - ook een groot muziekliefhebber − kan er helemaal niets mee. Hij vindt het zelfs onzin die jaarlijstjes en geen haar op zijn hoofd dat er aan denkt om met die flauwekul mee te doen. Misschien is het ook wel onzin, maar daarom niet minder leuk. Het schijnt trouwens iets typisch mannelijks te zijn, dat maken van die overzichtslijstjes. Ja, het lijkt soms bijna op autistisch gedrag om de wereld - in dit geval de muziekwereld - te ordenen. Wie er nuchter tegenaan kijkt, zal zich inderdaad het nut afvragen. Bij die overzichten horen overigens ook de cijfers. Diezelfde lijstjesmensen geven een album een waardering. Volgens het vijfsterrenprincipe of volgens het aloude schoolsysteem met de cijfers één tot en met tien.
Ik ben zelf iemand die werkt met de cijfers één tot en met tien. Want is de ene driester echt net zo goed als de andere driester? Dat is mij te beperkt. Een redacteur van muziekblad Oor vroeg het zich verleden jaar ook af. Er waren in het najaar kranten geweest die het solo-album van Anne Soldaat (van Daryll-Ann) met vijf sterren beoordeelden. In diezelfde periode kreeg het laatste werk van grootmeester Bob Dylan 'Tempest' dezelfde waardering. "Dus die soloplaat van Soldaat is dan net zo goed als het beste werk van Dylan," vroeg de redacteur zich terecht af. In die ene vraag schuilt dan direct het failliet van het complete cijfertjesgebeuren. Zo ontstond onder de lezers van De Volkskrant een aantal jaren geleden een rel omdat de cultuurredactie had besloten om voortaan een aantal sterren ter waardering bij een recensie te plaatsen. Volgens veel trouwe lezers verdween zo de spanning bij het lezen van de recensie. De afloop was bekend. Je wist waar de redacteur met zijn verslag naar toe wilde.
Ik stel mezelf ook wel eens de vraag. Is de ene 7 net zo goed als de andere 7? Daarom hanteer ik het 'Aardschok principe'. Dat muziekblad gebruikt de cijfers 1 tot en met 100. Met dat verschil dat ik er een punt tussen zet. Volgt u het nog? Laten we het er maar op houden dat lijstjes vooral leuk, vermakelijk en ontspannend zijn. Het hoort bij het einde van een jaar. Het is een traditie. Sterker: het is een anker dat past in de decembermaand. Ik wil die lijstjes van anderen - muziekredacteuren, vrienden, platenzaken en onbekenden - lezen. Gisteren was ik in Amsterdam en zag in de etalage van Concerto de jaarlijstjes van deze speciaalzaak. De overzichten trokken direct mijn aandacht. Deze waren zelfs geordend volgens genre. Nog een extra dimensie in dat autistisch gedrag. Want moet je de nieuwe Dream Theater met Kurt Vile vergelijken? Of met Charles Bradley? Of met de laatste Bon Jovi? Metal, alternative, soul en pop. En wat te denken van reissues? Horen die er ook bij? Die heruitgaven van albums uit lang vervlogen tijden? En wat te doen met live-albums of platen die in december nog uitkomen? Die laatste categorie krijgt namelijk weinig kans meer om te groeien. Dus nemen de meeste muziekliefhebbers die definitieve beoordeling maar mee het nieuwe jaar in. Ja, de mensen voor wie muziek niet meer dan behang is, zal het maken van lijstjes meer weg hebben van dwangmatig neurotisch gedrag. Maar je kunt het met net zoveel fatsoen een wetenschappelijke benadering noemen.
Alles bij elkaar genomen gaat het onder de streep gewoon om onschuldig terugblikken. Noem het een leuk onderdeel van een hobby die aan de borreltafel tot discussies leidt. Het gaat uiteindelijk om de vraag: wat was het voor jaar? Het is een eigenschap waar het gros van de mensen zich mee bezighoudt. Ieder op zijn eigen manier. De één slaat op 31 december rond 23:59 vol vreugde een dure fles Champagne open, de ander pinkt een traantje weg. Een tijdperk is ten einde; een nieuw jaar ligt als een onbeschreven boek voor ons. Voor vele anderen is 1 januari gewoon de dag die volgt op 31 december. Zoals 1 september volgt op 31 augustus. George Michael zong er over in
Waiting for that Day. Een track van zijn album
Listen Without Prejudice uit 1990, toen een decennium was afgesloten:
Now everybody's talking about this new decade
Like you say the magic numbers
Then just say goodbye to
The stupid mistakes you made
Oh my memory serves me far too well
Ieder kijkt er op zijn eigen manier tegenaan. Ik ben dus een cijfer- en lijstjesfreak. Mijn album en DVD top 10 volgen later deze maand. Voor wie het lijstje - eerder te zien op Facebook - met mijn meest gedenkwaardige concerten van het afgelopen jaar gemist heeft (met een dubbele nummer één notering), krijgt nu een herkansing.
1- Bruce Springsteen: 22 juni Gofferpark Nijmegen en 5 juli Borussia Park, Mönchengladbach
2- Sigur Ros: 21 februari Heineken Music Hall Amsterdam
3- Prince: 11 augustus Paradiso Amsterdam (2e show)
4- Golden Earring: 10 mei 013-Tilburg
5- Steven Wilson: 23 oktober De Vereeniging, Nijmegen
6- Rush: 4 juni Lanxess Arena, Köln
7- Bob Dylan: 30 oktober Heineken Music Hall, Amsterdam
8- Doe Maar: 12 februari Heineken Music Hall, Amsterdam
9- Iron Maiden: 25 juni Ziggodome, Amsterdam
10- James Last: 24 april Köning Palast, Krefeld
Geen opmerkingen:
Een reactie posten